Opening door Bibian van Rijckevorsel (bestuur FPG) en Pietie Bakker (bestuur NVR).

In het Vechtdal in de provincie Overijssel is Overijssels Particulier Grondbezit gestart met een voorverkenning van een gebiedssamenwerking tussen landgoederen, pachters en gebiedspartijen. Ook in dit prachtige gebied liggen namelijk opgaven rondom de landbouwtransitie, natuurherstel, biodiversiteit, water. Deze opgaven kunnen alleen worden gerealiseerd in samenwerking, omdat de landgoederen en pachters afhankelijk van elkaar zijn en beiden op zoek zijn naar een duurzaam toekomstperspectief met behoud van hun verdienmodel.  

In deze thematafel neemt Frederiek van Lienen van Biodiversity in Business je mee in de stappen die gemaakt worden in het gebiedsproces en de verschillende perspectieven die hierbij komen kijken. Hoe ontwikkelt de pachter een nieuw bedrijfsmodel, hoe kunnen landgoederen de ontwikkelingen in de landbouw inbedden in een nieuw landgoedmodel en welke opgaven kunnen gezamenlijk worden opgepakt? Aan de hand van inzichten en leerpunten uit het Vechtdal, krijg je inzicht in de aanpak van een gebiedssamenwerking, wat de belangrijkste vraagstukken er zijn en de oplossingsrichtingen die worden ontwikkeld.

Met tijdelijke ruimtes tussendoor beweging maken voor de problemen van morgen

We zijn gewend om naar grote oplossingen te zoeken voor maatschappelijke uitdagingen - naar een manier of innovatie die we vervolgens efficiënt kunnen opschalen en overal effectief kunnen toepassen. Echter voeden de grote oplossingen van gister daarmee de bodem voor de problemen van morgen. We vergeten dat oplossingen voor uitdagingen per situatie verschillen en alleen gedragen worden als mensen ze zelf onderzocht of bedacht hebben. Zitten wachten op houdbare verandering zit er dus eigenlijk niet in. Kunnen we dan toch tussendoor wat beweging maken voor de problemen van morgen?

In deze thematafel nemen Heleen Lansink (Provincie Overijssel) en Daan Peeters (Erasmus University) je mee hoe zij een beetje beweging hebben geprobeerd te brengen in de vastgelopen landbouwtransitie in Overijssel met behulp van een ‘Tussenruimte’. De ‘Tussenruimte’ is een plek waar een groep mensen tijdelijk en informeel samenkomen om gedeelde problemen beter te begrijpen en te benaderen. Middels deze thematafel zullen Heleen en Daan je een idee geven in hoe dit voor jou als grondeigenaar en/of rentmeester kan worden toegepast in multidisciplinaire vraagstukken in het landelijk gebied. We richten ons tijdens de thematafel onder meer op vragen als: ‘wat is participatie?’, ‘wat vereist het van jezelf om stappen te zetten?’, ‘hoe neem je actief deel aan je omgeving?’, etc.

‘Water en bodem sturend’ wil zeggen dat het bodem-watersysteem een doorslaggevende rol speelt bij de inrichting van Nederland. Daardoor is ons land beter bestand tegen klimaatverandering en voorkomen we nog meer druk op de biodiversiteit. Het resultaat: een gezonde en veerkrachtige economie, maatschappij en leefomgeving (bron: www.wur.nl).

Berno Strootman (Strootman Landschapsarchitecten) past dagelijks in zijn adviezen en ontwerpen het principe van bodem en watersturend toe en verbindt landschapsanalyses en visievorming aan toekomstbestendig ontwerp op zowel landgoed- als gebiedsniveau, onder meer voor Twickel. In deze thematafel zal Berno Strootman handvatten aanreiken op welke wijze het principe van bodem-en watersturend terugkomt in landschapsanalyses en visievorming voor landgoederen.

Begin dit jaar is de Omgevingswet daadwerkelijk van kracht geworden. We merken dat iedereen die met ruimtelijk vraagstukken aan de slag is of wil gaan, zoekt naar het hoe, wat en waarom van het nationale, provinciale en gemeentelijke omgevingsbeleid. In relatie tot ontwikkelopgaven worden partijen in het landelijk gebied met regelmaat geconfronteerd met de werking van deze wetgeving. Onder meer om zo het landgoedmodel en dus de maatschappelijke doelen die we leveren aan de samenleving, in balans te houden en toekomstbestendig te maken. Ook in relatie tot het verdienvermogen van het particuliere eigendom. FPG stelt daarom momenteel samen met Erwin Stevens (Buro SRO) een handreiking op met de titel ‘Landgoederen en de Omgevingsvisie’. Het betreft aan de ene kant een wegwijzer voor landgoederen en aan de andere kant inhoudelijke thema uitwerkingen die zowel landgoederen als het ‘reguliere’ landelijk gebied helpen doelen op het gebied van landschap, extensivering landbouw, water en natuur te bereiken. Eén van deze uitwerkingen betreft de mogelijkheden die de Omgevingswet biedt om het ‘landgoedmodel’ te verankeren in het beleid en regels van de gemeente. Tijdens deze thematafel zal Erwin u meenemen in de nieuwe planfiguren van de Omgevingswet en welke nieuwe mogelijkheden deze bieden om invulling te geven aan de principes van het landgoedmodel.

Het Boerenlandgoed, is een relatief nieuwe term waarin we als FPG de link leggen tussen vrijkomende agrarische bedrijven en het vormen van nieuwe NSW landgoederen ten behoeve van doelrealisatie in het landelijk gebied. Een Boerenlandgoed kan namelijk fungeren als ‘vliegwiel’ om onder meer de extensivering van landbouwgrond te bewerkstelligen. Het afgelopen jaar hebben Reg van de Berg en Hanniëlle Teixeira (QM Legal) in opdracht van FPG en LVVN het instrument Boerenlandgoed nader uitgewerkt ten behoeve van de Instrumentenkoffer Landelijk Gebied van de Regieorganisatie Transitie Landelijk Gebied (RTLG). Graag delen Reg en Hanniëlle hun bevinden en de kansrijkheid van het instrument Boerenlandgoed, met u tijdens deze thematafel.

Met Albert Velema, Jos Ebbers en Maurits Elsevier Stokmans, o.l.v. Frederiek van Lienen